Wieś Cichy, zwana przed 1938 r. Czychen, a między 1938 a 1945 – Bolken, została założona ok. 1550 r., a przywilej lokacyjny otrzymała w 1554 r. Zalicza się ona do większych wsi w gminie Świętajno, liczy bowiem ponad 300 mieszkańców.
Pałac od frontu |
W jej centrum, w pobliżu kościoła zbudowano w 1750 r. pałac, który sto lat później, kiedy majątek Cichy należał do rodziny Wittingów, powiększono, dodając do korpusu głównego skrzydło boczne. W kościele pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczone są przed ołtarzem głównym płyty nagrobne dwóch pastorów luterańskich o nazwisku Giżycki, z epitafiami wyrytymi w języku polskim. A przed ołtarzem w nawie bocznej znajdował się późnogotycki, z początków XVI wieku, tryptyk św. Agnieszki, który 8 sierpnia 2008 roku został skradziony i dotychczas nieodzyskany.
W latach 20. XX w. majątek Cichy był własnością starosty powiatu oleckiego von Gehrena. W jego skład wchodziły wówczas trzy folwarki, mleczarnia, młyn, gorzelnia i tartak oraz 1090 hektarów ziemi. Dwór nie był otoczony parkiem, oddzielało go od niego rozległe podwórze gospodarcze z wieloma zabudowaniami.
Spichlerz | Gorzelnia |
Park był niemały, rozciągał się na obszarze 18,5 hektara. Krajobrazowy charakter nadawały mu luźno rozrzucone pojedyncze dęby oraz grupy klonów, lip i wiązów, między którymi wiła się rzeczka z przerzuconymi ponad nią mostkami, na które prowadziły kręte alejki. Dzisiaj pozostało z niego tylko kilka starych drzew, a wśród nich 300-letni dąb o obwodzie 660 cm w pierśnicy. Na obrzeżu parku, w pobliżu podwórza zlokalizowano cmentarz, na którym chowani byli właściciele majątku i ich rodziny. W jarze rzecznym Cichej Strugi zachował się grobowiec rodzinny Wittingów.
Dobudowane skrzydło boczne |
Budynek dworski przetrwał w dobrym stanie obie wojny światowe, a w latach 70. ubiegłego wieku przeszedł gruntowny remont, podczas którego pozbawiono go elementów dekoracyjnych. Jest on murowany, dwukondygnacyjny, postawiony na planie litery L, pokryty dachem czterospadowym. Elewację frontową poprzedza rozległy, również murowany ganek, na którym znajduje się obszerny taras otoczony metalową balustradą, zamocowaną do czterech murowanych, prostopadłościennych filarów. W ganku, do którego wchodzi się po szerokich schodach, znajduje się główne wejście do pałacu.
Główne drzwi wejściowe | Fragment balustrady przed gankiem |
Obecnie pałac pełni funkcję wielorodzinnego budynku mieszkalnego i należy do Agencji Nieruchomości Rolnych.